คำว่า “วงศ์จระเข้” (Family Crocodylidae) หมายถึง จระเข้แท้ (True Crocodiles) ซึ่งเป็นสัตว์เลื้อยคลานขนาดใหญ่ใน อันดับจระเข้ (Order Crocodilia)
อันดับจระเข้ (Crocodilia) ในปัจจุบันแบ่งออกเป็น 3 วงศ์ (Family) หลัก ๆ คือ:
- วงศ์จระเข้ (Crocodylidae): จระเข้แท้
- วงศ์แอลลิเกเตอร์ (Alligatoridae): แอลลิเกเตอร์และเคแมน
- วงศ์ตะโขง/อินเดีย (Gavialidae): ตะโขงอินเดียและตะโขงมาเลย์ (จระเข้ปากกระทุงเหว)
องค์ประกอบของวงศ์จระเข้ (Crocodylidae) อย่างละเอียด
วงศ์จระเข้ (Crocodylidae) เป็นวงศ์ที่ประกอบด้วย จระเข้แท้ ทั้งหมด (ไม่รวมแอลลิเกเตอร์, เคแมน, และตะโขงอินเดีย) ซึ่งมีลักษณะเด่นคือ ฟันซี่ที่สี่ของขากรรไกรล่างจะโผล่ออกมาให้เห็นเมื่อหุบปาก และมีปากที่แหลมเรียวกว่าแอลลิเกเตอร์
วงศ์นี้แบ่งออกเป็น 2 วงศ์ย่อย (Subfamily) และหลายสกุล (Genus) ดังนี้:
1. วงศ์ย่อย Crocodylinae (จระเข้ทั่วไป)
เป็นวงศ์ย่อยที่ใหญ่ที่สุด ส่วนใหญ่จัดอยู่ใน สกุล Crocodylus ซึ่งมีจระเข้ที่สำคัญและเป็นที่รู้จักมากที่สุดในโลก
| สกุล (Genus) | ชื่อวิทยาศาสตร์ (Species) | ชื่อสามัญ/ชื่อไทย | การกระจายพันธุ์ |
| Crocodylus | C. acutus | จระเข้อเมริกา (American Crocodile) |
อเมริกาเหนือและอเมริกากลาง |
| Crocodylus | C. porosus | จระเข้น้ำเค็ม (Saltwater Crocodile) หรือ อ้ายเคี่ยม |
เอเชียตะวันออกเฉียงใต้และออสเตรเลีย (พบในไทย) |
| Crocodylus | C. niloticus | จระเข้แม่น้ำไนล์ (Nile Crocodile) |
แอฟริกา |
| Crocodylus | C. siamensis | จระเข้น้ำจืด (Siamese Crocodile) หรือ จระเข้บึง |
เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (พบในไทย) |
| Crocodylus | C. johnstoni | จระเข้น้ำจืดออสเตรเลีย (Freshwater Crocodile) |
ออสเตรเลีย |
| Crocodylus | C. palustris | จระเข้มักเกอร์/อินเดีย (Mugger Crocodile) |
อินเดียและปากีสถาน |
| Crocodylus | C. rhombifer | จระเข้คิวบา (Cuban Crocodile) |
คิวบา |
| Crocodylus | C. intermedius | จระเข้โอริโนโก (Orinoco Crocodile) |
โคลอมเบียและเวเนซุเอลา |
| Crocodylus | C. mindorensis | จระเข้ฟิลิปปินส์ (Philippine Crocodile) |
ฟิลิปปินส์ |
| Crocodylus | C. moreletii | จระเข้มอเรเล็ต (Morelet’s Crocodile) |
เม็กซิโกและอเมริกากลาง |
| Crocodylus | C. novaeguineae | จระเข้นิวกินี (New Guinea Crocodile) |
นิวกินี |
| Crocodylus | C. suchus | จระเข้แอฟริกาตะวันตก (West African Crocodile) |
แอฟริกาตะวันตกและแอฟริกากลาง |
2. วงศ์ย่อย Osteolaeminae (จระเข้ปากเรียวและจระเข้แคระ)
เป็นวงศ์ย่อยที่รวมจระเข้ที่มีขนาดเล็กและมีปากเรียว
| สกุล (Genus) | ชื่อวิทยาศาสตร์ (Species) | ชื่อสามัญ/ชื่อไทย | การกระจายพันธุ์ |
| Osteolaemus | O. tetraspis | จระเข้แคระ (Dwarf Crocodile) |
แอฟริกาตะวันตกและแอฟริกากลาง |
| Mecistops | M. cataphractus | จระเข้ปากเรียวแอฟริกาตะวันตก (West African Slender-snouted Crocodile)
|
แอฟริกาตะวันตก |
| Mecistops | M. leptorhynchus | จระเข้ปากเรียวแอฟริกากลาง (Central African Slender-snouted Crocodile)
|
แอฟริกากลาง |
สกุลที่บางครั้งจัดอยู่ในวงศ์ Crocodylidae
บางการจัดจำแนกทางอนุกรมวิธานในอดีตหรือในปัจจุบันอาจรวม สกุล Tomistoma (ตะโขง หรือ จระเข้ปากกระทุงเหว) ซึ่งมีปากยาวเรียวคล้ายปลาเข็ม ไว้ในวงศ์ Crocodylidae ด้วย แต่การจัดจำแนกทางพันธุกรรมสมัยใหม่มักจะจัดให้อยู่ใน วงศ์ Gavialidae (วงศ์ตะโขง)
- สกุล Tomistoma
- Tomistoma schlegelii: ตะโขง หรือ จระเข้ปากกระทุงเหว (False Gharial) (พบในไทย)
สรุป: ในวงศ์จระเข้ (Crocodylidae) จะมีสกุลหลัก ๆ ที่เป็นจระเข้แท้คือ Crocodylus, Osteolaemus และ Mecistops
วิดีโอนี้ บุกถิ่นจระเข้แห่งลุ่มน้ำออสเตรเลีย จะพาคุณไปสำรวจถิ่นที่อยู่ตามธรรมชาติของจระเข้ 2 สายพันธุ์ที่อยู่ในวงศ์ Crocodylidae คือ จระเข้น้ำเค็มและจระเข้น้ำจืดในประเทศออสเตรเลีย
